การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาองค์ประกอบการจัดการสภาพแวดล้อมในสถานศึกษา 2) เพื่อศึกษาสภาพที่เป็นจริงและสภาพที่ควรจะเป็นของการจัดการสภาพแวดล้อมในสถานศึกษา 3) เพื่อประเมินความต้องการจำเป็นในการพัฒนาการจัดการสภาพแวดล้อมในสถานศึกษา 4) เพื่อนำเสนอแนวทางในการพัฒนาการจัดการสภาพแวดล้อมในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 3 กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษาและครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 3 ปีการศึกษา 2567 จำนวน 324 คน ซึ่งได้มาโดยการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามชนิดมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ โดยด้านสภาพที่เป็นจริง มีค่าความเที่ยงตรงระหว่าง 0.80-1.00 ค่าอำนาจจำแนกระหว่าง 0.55-0.85 และค่าความเชื่อมั่น 0.98 ส่วนด้านสภาพที่ควรจะเป็น มีค่าความเที่ยงตรงระหว่าง 0.80-1.00 ค่าอำนาจจำแนกระหว่าง 0.40-0.81 และความเชื่อมั่น 0.97 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าดัชนีลำดับความสำคัญของความต้องการจำเป็น
ผลการวิจัยพบว่า 1. องค์ประกอบการจัดการสภาพแวดล้อมในสถานศึกษา พบว่ามี 4 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) ด้านกายภาพ 2) ด้านการบริหารจัดการ 3) ด้านวิชาการ และ 4) ด้านสังคมกลุ่มเพื่อน โดยทุกองค์ประกอบมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด 2. สภาพที่เป็นจริงของการจัดการสภาพแวดล้อมในสถานศึกษาอยู่ในระดับมาก ส่วนสภาพที่ควรจะเป็นของการจัดการสภาพแวดล้อมในสถานศึกษาอยู่ในระดับมากที่สุด 3. ความต้องการจำเป็นในการจัดการสภาพแวดล้อมในสถานศึกษา พบว่า โดยภาพรวมมีค่าดัชนีลำดับความสำคัญของความต้องการจำเป็นเท่ากับ 0.13 โดยด้านที่มีค่าสูงสุด ได้แก่ ด้านกายภาพ รองลงมา ได้แก่ ด้านการบริหารจัดการ ด้านวิชาการ และด้านสังคมกลุ่มเพื่อน ตามลำดับ 4. แนวทางในการพัฒนาการจัดการสภาพแวดล้อมในสถานศึกษา มี 2 ด้าน ได้แก่ ด้านกายภาพและด้านการบริหารจัดการ ซึ่งมี 15 แนวทางการพัฒนา ผลการประเมินความเหมาะสมและความเป็นไปได้ของแนวทางการพัฒนาโดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
The purposes of this study were to: 1) identify the components of school environmental management, 2) explore the current and desirable states of school environmental management, 3) assess the needs of school environmental management 4) compose guidelines of school environmental management. The participants of this study consisted 324 administrators and teachers in schools under Sakon Nakhon Primary Educational Service Area Office 3, who were recruited using multi-stage sampling in academic year 2024. The instruments used to collect data comprised a 5-level rating scale questionnaire, which the part of current state indicated validity index ranged between 0.80-1.00, discrimination power index ranged between 0.55-0.85 and reliability index was at 0.98, whereas the part of desirable state indicated validity index ranged between 0.80-1.00, discrimination power index ranged between 0.40-0.81 and reliability index was at 0.97. Statistics used in data analysis were frequency, mean, standard deviation and modified priority needs index.
The findings were as follows.
1. The school environmental management comprised four components, namely 1) physical environment, 2) managerial environment, 3) academic environment, and 4) social and peer environment. All components showed the highest level of propriety. 2. The current state of school environmental management, in overall, was at high level, whereas the overall desirable state showed the highest level. 3. The needs assessment of school environmental management, in overall, showed the priority needs index at 0.13. The components were prioritized from1) physical environment, followed by 2) managerial environment, followed by 3) academic environment and 4) social and peer environment, respectively. 4. The guidelines for school environmental management comprised of two components, namely physical environment and managerial environment, which showed, in overall, the highest levels of propriety and feasibility.
