การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความต้องการจำเป็นในการพัฒนาความสำนึกรับผิดชอบของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย ผู้บริหารสถานศึกษาและครูในโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1 จำนวน 327 คน ซึ่งได้มาโดยการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ใน การวิจัย ได้แก่ 1) แบบสังเคราะห์องค์ประกอบความสำนึกรับผิดชอบ 2) แบบประเมินความเหมาะสมขององค์ประกอบความสำนึกรับผิดชอบ 3) แบบสอบถามเกี่ยวกับสภาพปัจจุบันและสภาพที่ควรจะเป็นของความสำนึกรับผิดชอบของผู้บริหารสถานศึกษา โดยด้านสภาพปัจจุบันมีค่าความเที่ยงตรงระหว่าง 0.60-1.00 ค่าอำนาจจำแนกระหว่าง 0.63–0.93 และค่าความเชื่อมั่น 0.99 ส่วนด้านสภาพที่ควรจะเป็นมีค่าความเที่ยงตรงระหว่าง 0.60-1.00 ค่าอำนาจจำแนกระหว่าง 0.64-0.90 ค่าความเชื่อมั่น 0.98 และ 4) แบบสอบถามแนวทางการพัฒนาความสำนึกรับผิดชอบของผู้บริหารสถานศึกษา สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าดัชนีการจัดลำดับความสำคัญของความต้องการจำเป็น ผลการวิจัยพบว่า 1. องค์ประกอบความสำนึกรับผิดชอบของผู้บริหาร มี 5 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) การกำหนดเป้าหมาย มี 7 ตัวบ่งชี้ 2) การเป็นเจ้าของร่วมกันมี 7 ตัวบ่งชี้ 3) การติดตามและประเมินผล มี 7 ตัวบ่งชี้ 4) การสร้างขวัญและกำลังใจ มี 5 ตัวบ่งชี้ และ 5) การมีแผนสำรอง มี 4 ตัวบ่งชี้ โดยทุกองค์ประกอบและตัวบ่งชี้มีความเหมาะสมโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด 2. สภาพปัจจุบันของความสำนึกรับผิดชอบของผู้บริหารสถานศึกษา ภาพรวมอยู่ในระดับมาก ส่วนสภาพที่ควรจะเป็นของความสำนึกรับผิดชอบของผู้บริหารสถานศึกษา ภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด 3. ความต้องการจำเป็นในการพัฒนาความสำนึกรับผิดชอบของผู้บริหารสถานศึกษา พบว่า มีค่าดัชนีการจัดลำดับความสำคัญของความต้องการจำเป็นเท่ากับ 0.1244 เมื่อพิจารณาเป็นรายองค์ประกอบพบว่าการมีแผนสำรอง มีค่าดัชนีการจัดลำดับความสำคัญของความต้องการจำเป็นสูงที่สุด รองลงมา ได้แก่ การติดตามและประเมินผล การสร้างขวัญและกำลังใจ การเป็นเจ้าของร่วมกัน และการกำหนดเป้าหมาย ตามลำดับ 4. แนวทางการพัฒนาความสำนึกรับผิดชอบของผู้บริหารสถานศึกษามี 1 ด้าน ได้แก่ การมีแผนสำรอง ซึ่งประกอบด้วยวัตถุประสงค์ ผลลัพธ์สำคัญ และแนวทางการพัฒนา โดยแนวทางการพัฒนาประกอบด้วยการวางแผน ปฏิบัติตามแผน ตรวจสอบการปฏิบัติตามแผน และการปรับปรุงแก้ไขพัฒนาต่อเนื่อง ตามลำดับ ผลการประเมินความเหมาะสมและความเป็นไปได้ พบว่า โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
The purpose of this study was to assess the needs for developing accountability of administrators in schoos under Sakon Nakhon Primary Educational Service Area 1. The participants consisted of 327 school administrators and teachers in Sakon Nakhon Primary Educational Service Area 1, who were obtained using multi-stage sampling. The instruments included: 1) a synthesis form of accountability components, 2) an evaluation form of accountability components propriety,3) a questionnaire regarding the current and desirable states of accountability of school administrators, which the part of current state indicated validity index ranged between 0.60-1.00, discrimination power index ranged between 0.63-0.93, and reliability index was at 0.99, while the desirable state indicated validity index ranged between 0.60-1.00, discrimination power index ranged between 0.64-0.90, and reliability index was at 0.98, and 4) a questionnaire on guidelines to develop accountability of school administrators. Statistics used in data analysis included frequency, percentage, mean, standard deviation, and modified priority needs index. The findings were as follows. 1. The administrative accountability consisted of 5 components, namely 1) goal setting, with 7 indicators; 2) interlocking ownership, with 7 indicators; 3) monitoring and Evaluation, with 7 indicators; 4) morale, with 5 indicators; and 5) back up pan, with 4 indicators. All components and indicators showed the highest level of propriety. 2. The current state of administrative accountability, in overall, was at high level, and the overall of desirable state was at the highest level. 3. The study of needs assessment for developing accountability of school administrators found that the overall priority needs index was at 0.1244. When considering each component, it was found that the back up plan showed the highest index value, followed by monitoring and evaluation, morale, interlocking ownership, and goal setting, respectively. 4. The guidelines for developing accountability administrators consisted of 1 aspect, which was back up plan included objectives, key results, and guidelines, including planning, implementation according to the plan, monitoring the implementation, and continuous improvement and development, respectively. The overall guidelines showed the highest level of propriety and feasibility.
