การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความต้องการจำเป็นในการพัฒนา การบริหารการเปลี่ยนแปลงเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาในจังหวัดนครพนม การวิจัยมีทั้งหมด 3 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 การศึกษาองค์ประกอบการบริหารการเปลี่ยนแปลงเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา โดยการศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง การสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 คน และประเมินความเหมาะสมขององค์ประกอบการบริหารการเปลี่ยนแปลงเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารโรงเรียนขยายโอกาส ทางการศึกษา โดยผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 คน เครื่องมือวิจัย ได้แก่ แบบวิเคราะห์เอกสาร แบบสัมภาษณ์ และแบบสอบถามชนิดมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ระยะที่ 2 การศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่ควรจะเป็น และประเมินความต้องการจำเป็นในการพัฒนาการบริหารการเปลี่ยนแปลงเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษาและครูในโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาในจังหวัดนครพนม จำนวน 321 คน ซึ่งได้มาโดยใช้วิธีการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามแบบตอบสนองคู่ชนิดมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ โดยด้านสภาพปัจจุบัน มีค่าความเที่ยงตรงระหว่าง 0.80-1.00 ค่าอำนาจจำแนกระหว่าง 0.40-0.74 และ ค่าความเชื่อมั่น 0.96 ส่วนด้านสภาพที่ควรจะเป็นมีค่าความเที่ยงตรงระหว่าง 0.80-1.00 ค่าอำนาจจำแนกระหว่าง 0.27-0.56 และค่าความเชื่อมั่น 0.92 สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าดัชนีลำดับความสำคัญของความต้องการจำเป็น และระยะที่ 3 การศึกษาแนวทางการพัฒนา การบริหารการเปลี่ยนแปลงเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 คน เครื่องมือวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามแบบตอบสนองคู่ชนิดมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัยพบว่า
1. องค์ประกอบการบริหารการเปลี่ยนแปลงเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา ประกอบด้วย 9 องค์ประกอบ ได้แก่ การสร้าง ความตระหนัก การวิเคราะห์สภาพแวดล้อม การสร้างทีมผู้นำ การสร้างวิสัยทัศน์ การกำหนดกลยุทธ์เพื่อการเปลี่ยนแปลง การนำกลยุทธ์ไปปฏิบัติเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลง การสร้างการสื่อสารทุกช่องทาง การรักษาการเปลี่ยนแปลงให้คงอยู่ และการควบคุมและการประเมินกลยุทธ์ โดยในภาพรวมองค์ประกอบมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด 2. สภาพปัจจุบันของการบริหารการเปลี่ยนแปลงเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก ส่วนสภาพที่ควรจะเป็น ของการบริหารการเปลี่ยนแปลงเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา ในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด และดัชนีลำดับความสำคัญของความต้องการจำเป็น ในการพัฒนาการบริหารการเปลี่ยนแปลงเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารโรงเรียนขยายโอกาส ทางการศึกษา พบว่า การสร้างวิสัยทัศน์ มีความต้องการจำเป็นในการพัฒนามากที่สุด รองลงมา ได้แก่ การรักษาการเปลี่ยนแปลงให้คงอยู่ และการวิเคราะห์สภาพแวดล้อม ตามลำดับ 3. แนวทางการพัฒนาการบริหารการเปลี่ยนแปลงเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา ประกอบด้วย 3 ขอบข่าย 3 เป้าประสงค์ 3 กลยุทธ์ 33 วิธีดำเนินการ และ 11 ตัวชี้วัดความสำเร็จ โดยในภาพรวมมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก และมีความเป็นไปได้อยู่ในระดับมากที่สุด
The study aimed to assess the needs of development of strategic change management of administrators in educational opportunity expansion schools under Nakhon Phanom Primary Educational Service Areas Office. The study was divided into three phases. The first phase was to identify the components of strategic change management for school administrators by reviewing related literature and research studies, and conducting the interviews with five experts, and evaluating the propriety of the identified components with five experts. The instruments included a synthesis form, interview forms, and a five-level rating scale questionnaire. The data were analyzed using frequency, percentage, mean, and standard deviation. Phase 2 was to examine the current state, the desirable state, and the needs for developing strategic change management among school administrators. The participants consisted of 321 school administrators and teachers from opportunity expansion schools in Nakhon Phanom, who were recruited using multi-stage sampling. The instrument was a dual format of five-level rating scale questionnaire, which the part of current state indicated validity index ranged from 0.80 to 1.00, discrimination power index ranged from 0.40 to 0.74, and reliability was at 0.96, whereas the desirable state indicated content validity index ranged from 0.80 to 1.00, discrimination power index ranged from 0.27 to 0.56, and reliability index was at 0.92. Statistics used in data analysis included mean, standard deviation, and modified priority needs index. Phase 3 was to conduct the guidelines of strategic change management of school administrators. Data were collected from five experts using a five-level rating scale questionnaire, and analyzed for mean and standard deviation.
The findings were as follows.
1. The strategic change management of administrators in educational opportunity expansion schools consisted of nine components, namely raising awareness, environmental analysis, leadership team building, vision creation, strategy formulation for change, strategic implementation for change, comprehensive communication, sustaining change, and strategic monitoring and evaluation. In overall, the components were rated at the highest level of propriety. 2. The current state of strategic change management was rated at high level, while the desirable state was rated at the highest level. The modified priority needs index indicated that vision creation showed the highest need for development, followed by sustaining change and environmental analysis, respectively. 3. The guidelines for strategic change management comprised three scopes, three objectives, three strategies, 33 implementation methods, and 11 success indicators. In overall, the guidelines showed the highest level of propriety and feasibility.
