การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำร่วมของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 2 การดำเนินการวิจัยแบ่งออกเป็น 3 ระยะ ประกอบด้วยระยะที่ 1 การศึกษาองค์ประกอบภาวะผู้นำร่วมของผู้บริหารสถานศึกษา ระยะที่ 2 การพัฒนาตัวบ่งชี้และตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลโครงสร้างตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำร่วมของผู้บริหารสถานศึกษา และระยะที่ 3 การพัฒนาคู่มือการใช้ตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำร่วมของผู้บริหารสถานศึกษากลุ่มตัวอย่างเป็นผู้บริหารและครูในโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 2 ปีการศึกษา 2567 รวมทั้งสิ้น 349 คน ซึ่งได้มาโดยวิธีการสุ่ม แบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถามชนิดมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ มีค่าความเที่ยงตรงระหว่าง 0.60–1.00 ค่าอำนาจจำแนก ระหว่าง 0.71–0.74 และมีค่าความเชื่อมั่น 0.98 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน และการวิเคราะห์ องค์ประกอบเชิงยืนยันอันดับสอง
ผลการวิจัยพบว่า
1. องค์ประกอบภาวะผู้นำร่วมของผู้บริหารสถานศึกษามี 4 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) การทำงานเป็นทีม 2) การพัฒนาบุคลากร 3) การมีส่วนร่วม และ 4) การบริหารเครือข่าย โดยทุกองค์ประกอบมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด 2. ตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำร่วมของผู้บริหารสถานศึกษามีจำนวน 12 ตัวบ่งชี้โดยองค์ประกอบการทำงานเป็นทีมมี 3 ตัวบ่งชี้ ได้แก่ 1) การสื่อสารที่ดี 2) การยอมรับ นับถือในบทบาทหน้าที่ และ 3) การกำหนดเป้าหมายร่วมกันเป็นทีม องค์ประกอบการพัฒนาบุคลากรมี 3 ตัวบ่งชี้ ได้แก่ 1) การฝึกอบรม 2) การศึกษาดูงาน และ 3) การเรียนรู้ด้วยตนเอง องค์ประกอบการมีส่วนร่วมมี 3 ตัวบ่งชี้ ได้แก่ 1) การมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ 2) การมีส่วนร่วมในการปฏิบัติการ และ 3) การมีส่วนร่วมในผลประโยชน์ และองค์ประกอบการบริหารเครือข่ายมี 3 ตัวบ่งชี้ ได้แก่ 1) การมีวิสัยทัศน์ร่วมกันของเครือข่าย 2) การประเมินผลและการปรับปรุงพัฒนาการดำเนินงานของเครือข่าย และ 3) การประสานหน่วยงานหรือองค์กร โดยโมเดลโครงสร้างตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำร่วมของผู้บริหารสถานศึกษาที่พัฒนาขึ้นมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์
(Chi-Square = 18.00, df = 25, p = 0.84, RMSEA = 0.000, RMR = 0.009, GFI = 0.97, AGFI = 0.94) ตัวบ่งชี้มีค่าน้ำหนักองค์ประกอบตั้งแต่ 0.36–0.52 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
3. คู่มือการใช้ตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำร่วม มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด
This study aimed to develop the collective leadership indicators of school administrators under Sakon Nakhon Primary Educational Service Area Office 2.The study was divided into three phases, including 1) identification of collective leadership components of school administrators, 2) developing and verifying the congruence of the collective leadership indicator model of school administrators and 3) composing a manual for using the collective leadership indicators for school administrators. The participants consisted of 349 school administrators and teachers from schools under Sakon Nakhon Educational Service Area Office 2, who were recruited using multi-stage sampling in academic year 2024. The instrument was a five-level rating scale questionnaire, which indicated validity index ranged between 0.60 to 1.00, discrimination power index ranged between 0.71 to 0.74, and reliability index was at 0.98. The statistics used were frequency, percentage, mean, standard deviation, Pearsons correlation coefficient, and confirmatory factor analysis.
The findings were as follows.
1) The collective leadership components of school administrators composed of four components, namely 1) teamwork, 2) professional development,3) participation and 4) network management. All components showed the highest level of propriety.
2) The collective leadership indicators of school administrators consisted of 12 indicators, including team working contained three indicators, nam1) communication, 2) respect for roles and responsibilities and 3) setting shared team goals, personnel development contained three indicators, namely 1) training, 2) field trip, 3) self-directed learning, participation contained three indicators, namely 1) participation in decision-making, 2) participation in operations and 3) participation in benefits, network management contained three indicators, namely 1) shared vision of the network, 2) evaluation and improvement of network operations and 3) coordination with agencies or organizations. The developed collective leadership indicator structural model of school administrators congruent with the empirical data (Chi-Square = 18.00,df = 25, p = 0.84222, RMSEA = 0.000, RMR = 0.0097, GFI = 0.97, AGFI = 0.94). The indicators showed factor loadings ranged from 0.36 to 0.52 with statistical significance at .01.
3) The manual of using collective leadership indicators of school administrators under Sakon Nakhon Educational Service Area Office 2 showed the highest level of propriety and feasibility.
